Tokat'ın yüzölçümü 9.958 km² olup, nüfusu ise 1990 yılı verilerine göre 724.1852dir.
Tokat'ın İlçeleri
Tokat Merkez, Almus, Artova, Başçiftlik, Erbaa, Niksar, Pazar, Reşadiye, Sulusaray, Turhal, Yeşilyurt ve Zile.
Tokat'ın Tarihî ve Turistik Yerleri
Niksar çamiçi ve Reşadiye Zinav Gölü orman içi dinlenme yerleri; Tokat, Gömenek (Komana Pontika), Niksar, Turhal ve Zile Kaleleri; Tokat Yağbasan, Niksar Yağbasan ve Hatuniye medreseleri; Tokat, Niksar ve Zile Ulucamileri; Garipler, Hamzabey, Meydan, Behzat, Alipaşa, Silahtar Ömer Paşa, Çöreği Büyük, Halil Bey, Sinan Bey, Boyacı Hasan Ağa ve Hoca İshak Camileri; Pervane Darüşşifası (Gökmedrese); Sefer Beşe Mescidi ve Alacamescid; Sümbülbaba Zaviyesi ve Türbesi; Taşhan ve Turhal kervansarayı; Ebu'l- Kasım, Halef Sultan, Vezir Ahmet Paşa, Nureddin İbn Sen Timur, Abdülmuddalip, Hacı Çıkrık, Melik Gazi ve Musa Fakih Türbeleri; Kulak ve Kırk Kızlar Kümbetleri; Pervane, Yörgüç Paşa, Mustafa, Ali Paşa Hamamları ve Yeni Hamam, Çifte Hamam; Talazan, Tokat ve Turhal Köprüleri; Tokat Müzesi.
Tokat Hakkında
Tokat, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nin iç kesiminde yer alan illerimizdendir. Büyük bir kısmı Orta Karadeniz Bölümünün sınırları içinde olan il topraklarının güney kesimdeki küçük bir bölümü İç Anadolu bölgesi sınırlarına taşar.
Horoztepe ve maşathöyük'te yapılan kazılar sırasında ele geçen buluntuların değerlendirilmesi sonucunda tokat yöresinin çok eski bir yerleşme alanı olduğu anlaşılmıştır. Osmanlı döneminde toplumsal ve ekonomik çelişkilerin artması üzerine anadolu'nun çeşitli kesimlerinde çıkan ve Celali Alyaklanmaları olarak adlandırılan halk hareketlerinin tokat ili tarihinde özgün bir yeri vardır. Turhal'lı Bozok Türkmenlerinden Şeyh Celal, haksızlıklara karşı 1518 ve 1519 da ilk kez tokat yöresinde Osmanlı Devleti2ne başkaldırdığından, 16. ve 17. yüzyıllar boyunca Anadolu'yu derinden etkileyen halk hareketlerinin tümüne Celali Ayaklanmaları adı verildi. Cumhuriyet Dönemine kadar tokat Yöresinde daha birçok ayaklanma yaşandı. Tokat günümüzde gelişmekte olan ilimizdir.
Tokat'ın Coğrafî Yapısı
Yüksekliği hiçbir kesimde 2.500 metreyi bulmayan Tokat İli topraklarıakarsu vadileriyle derin biçimde yarılmış engebeli alanlardan oluşur. Bu topraklar Kuzey Anadolu Dağları'nın kıyıları ile iç sıraları tarafından engebelendirilir. Bunlardan başlıcaları kuzeydeki Canik Dağları, doğudaki Asmalıdağ, güneydeki deveci ve Çamlıbel Dağları ile batıdaki Buzluk ve Sakarat dağlarıdır. İlin orta kesimini ise Yaylacık, Mamo ve köse Dağları engebelendirir. bu dağlar il sınırları içinde genellikle doğu-batı doğrultusunda uzanan sıralar oluşturur. doğu kesimde yer alan Asmalıdağ'ın 2.416 metreye erişen doruğu tokat ilinin en yüksek noktasıdır. Dağların yüksek kesimlerinde, hayvancılık açısından önem taşıyan bazı düzlükler vardır.
Tokat il topraklarından kaynaklanan suların hemen tümünü Yeşilırmak toplar. Kaynaklarını il sınırları dışında alan ve başlangıç kolu Tozanlı Çayı adıyla anılan bu akarsuyunbaşlıca kolları Kelkit Irmağı ile Çekerek ve Karakuş çaylarıdır. Üzerinde barajlar kurulmuş olan Yeşilırmak'ın bazı bölümleri batıda doğal sınır oluşturur.Kızılırmak'a katılan Yıldız Çayı kaynaklarından bir bölümünü Tokat ilinin doğu kesiminden alır.
Tokat ilinde tarımsal üretim alanı olarak büyük önem taşıyan alçak düzlüklerakarsu vadi tabanlarının genişlediği kesimlerde yer alır. Bu düzlüklerden en önemlileri Kelkit ırmağı vadisindeki Niksar ve Erbaa ovaları, Yeşilırmak vadisindeki Kazova, Çekerek Çayı vadisinde yer alan Artova'dır. Taşova'nın küçük bir bölümü de il sınırları içinde kalır.
Almus baraj gölü Tokat ilindeki en büyük göldür. Bölgedeki bir başka yapay göl olan Hasan uğurlu baraj gölünün güney bölümü il sınırları içindedir. Tokat ilinde önemli bir doğal göle rastlanmaz.
Kuzey anadolu kırık kuşağının geçtiği Tokat ili toprakları, ülkemizin en etkin deprem bölgelerinden birinde yer alır. Çoruh- Kelkit vadi oluğunun batı kesimini oluşturan Kelkit vadisindeki çöküntü alanlarında yer alan Niksar ve Erbaa'da 1942 de olan bu deprem 3000 kişinin yaşamını yitirmesine ve 6000 yapının yerle bir olmasına yol açmıştı.
İklimi ve Bitki Örtüsü
Karadeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesi arasındaki geçiş alanında yer alan Tokat ili kara ikliminin etkisi altında kalır. Yıllık ortalama yağış miktarı 500 mm'yi bulmayan Tokat'a en çok yağış düşen mevsim ilkbahardır. Kışları kar yağışlı geçen ilde sıcaklık kışın -19 °C kadar düşer. Tokat ilinde yazlar sıcak ve kurak geçer. Bazı yazlar hava sıcaklığı 40°C'ye kadar yükselir.
Tokat ili orman açısından oldukça zengindir. İl alanının yarıya yakın bölümünü oluşturan dağlar meşe, kayın ve yüksek kesimlerde sarıçam ormanlarıyla kaplıdır. İlin alçak kesimlerinde doğal bitki örtüsü bozkır (step) görünümündedir.
Ekonomi
Tokat ilinde ekonomi tarıma dayalıdır. 1985'te Tokat halkının önemli bir bölümü kırsal kesimde yaşıyordu. Başlıca tarım alanlarından olan Artova tahıl, Kazova üzüm, Taşova da tütün üretimiyle bölge ve ülke çapında ünlüdür. Çok miktarda tarım üretimi yapılan Tokat ilinde tarımsal etkinliklerin gelişmesine katkıda bulunması için Taşova Tarım İşletmesi kuruldu. Tokat ilinde yetiştirilen tarım ürünlerinin başlıcaları şekerpancarı, buğday, arpa, domates, patates, soğan, mısır, karpuz ve kavundur.
Türkiye'nin dördüncü şeker fabrikasının Turhal'da kurulmuş olması Tokat ilinde şekerpancarı ekim alanlarının genişlemesine yol açtı. 1987 de ilde gerçekleştirilen şekerpancarı üretimi
1 milyon tona yakındı. Yörede gelenksel olarak tütün yetiştirilmesine bağlı olarak Tokat'ta bir sigara fabrikası kurulmuştur. Ekime elverişli alanları fazla geniş olmayan Tokat ilinde birçok sebze ve meyve de yetiştirilir.
Hayvancılık özellikle kırsal kesimde yaşayanlar için önemli bir gelir kaynağıdır. İlin alçak kesimlerinde sığır ve manda, yüksek kesimlerinde ise koyun ve kılkeçisi yetiştirilir. Artova ve Zile yörelerinde az sayıda Ankara keçisi de yetiştirilmektedir. Tokat'ta hayvancılığın öteki dalları olan tavukçuluk ve arıcılık da yapılmaktadır. Tatlı su balıkçılığı da yapılan Tokat ilinde alabalık üretimine de yer verilmektedir. Orman açısından zengin olan ilin dağlık kesimlerinde yaşayanlar için ormancılık önemli bir gelir kaynağıdır.
Yeraltı kaynakları açısından fazla zengin sayılmayan ilde sanayi daha çok tarıma dayalıdır. Şeker ve sigara fabrikalarından başka ilde süt ürünleri, un, şarap, konserve, yem, orman ürünleri, tarım alet ve makineleri, tuğla ve kiremit fabrikaları da vardır. Küçük sanayisi gelişmemiş Tokat ilindeki bazı atölye ve imalathanelerde metal eşya, orman ürünleri, dokumacılık gibi dallarda üretim yapılır. İç Anadolu Bölgesi'ndeki bazı merkezleri Karadeniz kıyısına bağlayan kara ve demir yolları Tokat ili topraklarından geçer.
Tokat'ın Tarihçesi
Kentin tarihsel çekirdeği, güneybatıdaki Hisartepe'de yer alan Tokat Kalesi'dir. Bizans döneminde önemli bir savunma üssü olan Tokat kalesi, Anadolu Selçukluları ve Osmanlılar tarafından onarılarak cezaevi olarak da kullanıldı. Yeşilırmak'a katılan Behzat deresi vadisinin yamaçlarında kurulmuş olan kentinen eski mahalleleri hisartepe'nin eteklerinde yer alır. Birçok tarihsel yapıyla süslenmiş olan kent, savaşların yanısıra ayaklanma, sel, yangın ve depremlerden zaman zaman zarar gördü. Roma döneminden sonra yüzyıllar boyunca bir sınır yerleşmesi görevi üstlenen Tokat gelişmekte olan bir ilimizdir.
Ünye-Niksar-Sivas karayolu ile Samsun-Amasya-Sivas karayolu Tokat kentinde kesişir.
Tokat İli'nin Yöresel Yemekleri
Tokat kebabı, karabakla dolması, erikli yavan sarma, pehli, leylek giliği, bişi, cevizli çörek, katmer, bacaklı çorba, kabak kavurması, madımak, tokat mantısı, bat, sac çökeleklisi ve daha birçok çeşit yemek vardır Tokat'ta..
 |
| Tokat Kebabı |
Tokat'a yolunuz düşerse, Tokat kebabı yemeden, sofra bezi, çemen, yazma, pekmez ve kuşburnu almadan sakın burdan ayrılmayın, sonra pişman olursunuz. Demedi demeyin.
 | |
| Tokat el baskısı sofra bezi |
